از شگفتی های خلقت، سوپرنوا!
فَمَنْ فَرَّغَ قَلْبَهُ وَ أَعْمَلَ فِکْرَهُ لِیَعْلَمَ کَیْفَ أَقَمْتَ عَرْشَکَ وَ کَیْفَ ذَرَأْتَ خَلْقَکَ وَ کَیْفَ عَلَّقْتَ فِی الْهَوَاءِ سَمَاوَاتِکَ وَ کَیْفَ مَدَدْتَ عَلَى مَوْرِ الْمَاءِ أَرْضَکَ رَجَعَ طَرْفُهُ حَسِیراً وَ عَقْلُهُ مَبْهُوراً وَ سَمْعُهُ وَالِهاً وَ فِکْرُهُ حَائِراً.
پس آن کس که دل را از همه چیز تهى سازد، و فکرش را به کار گیرد تا بداند که: چگونه عرش قدرت خود را برقرار ساخته اى و پدیده را چگونه آفریده اى و چگونه آسمان ها و کرات فضایى را در هوا آویختهاى و زمین را چگونه بر روى امواج آب گستردهاى نگاهش حسرت زده، و عقلش مات و سرگردان، و شنواییش آشفته، و اندیشهاش حیران مىماند.(نهجالبلاغه بخشی از خطبهی 160)
سوپر نوا یا ابرنواختر
سوپر نوا یا ابرنواختر زمانی رخ میدهد که یک ستارهٔ در حال مرگ شروع به خاموش شدن میکند. آن گاه بهطور ناگهانی منفجر شده و مقدار بسیار زیادی نور تولید میکند و یک هستهٔ کوچک نوترونی به جای میگذارد. نوترون سنگینترین ذره در فضا است. مقداری نوترون به اندازهٔ یک سر سوزن میتواند هزاران تن جرم داشته باشد. ستاره، مادهٔ خود را به سوی فضا پرتاب میکند و ممکن است درخشندگی آن چند روزی از کل یک کهکشان هم بیشتر باشد. هنوز هم میتوان بقایای درخشان ستارههای منفجر شده را، که صدها یا هزاران سال پیش از هم پاشیدهاند، دید. ابرنواخترها نادراند؛ در کهکشان خودمان بهطور میانگین در هر قرن یک یا دو ابرنواختر رخ میدهد که برخی از آنها نیز در پس غبار کهکشان پنهان میشوند.
ویدیو بالا رو من از سایت تلسکوپ هابل (https://hubblesite.org/) گرفتم که در توضیحاتش اومده:
این ویدئو...از ابرنواختر 2018gv در کهکشان NGC 2525 است، این تایملپس فشرده سازی یک ویدیوی تقریبا یکساله شامل مشاهدات از فوریه 2018 تا فوریه 2019 است. نمودار منحنی نور در سمت راست محو شدن ابرنواختر را ترسیم می کند. NGC 2525 تقریباً 70 میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد.
مطلبی که هست و اهمیت سوپرنواها رو نشون میده اینه که سوپرنواها نقش عمدهای توی پراکندگی عناصر در جهان ایفا میکنند. زمانی که یک ستاره منفجر میشود، عناصر و باقیماندههای خود را به فضا پرتاپ میکند. بسیاری از عناصری که بر روی زمین یافت میشوند در هسته ستارگان ساخته شده بودند. این عناصر یک ستاره جدید، سیاره و یا هر آنچه که در کائنات وجود دارد را تشکیل میدهند.
ویدیوی بالا داره یک سوپرنوا رو در کهکشان NGC 2525 که در فاصله 70 میلیون سال نوری قرار داره، بزرگنمایی میکنه...هابل انفجار اولیه را در ژانویه 2018 ثبت نکرد، اما برای تقریباً یک سال از سال 2018 تا 2019 عکس های متوالی گرفت که در یک سکانس مرور زمان جمع شده اند. در اوج خود ، ستاره در حال انفجار به اندازه 5 میلیارد خورشید درخشان بود.
(منابع بیشتر: بیگبنگ، NASA، Space)
پ.ن:
دیشب آخرین دعای صحیفهسجادیه رو خوندم و پایانی بود بر این 54 شبی که مدام قبل از خواب توفیق داشتم که بیدار بمونم و یک دعا از این خواهر قرآن و انجیل اهل بیت بخونم؛ حس میکنم هوشمندی خاصی در قرار دادنِ آخرین دعا که «وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی اسْتِکْشَافِ الْهُمُومِ | دعاى آن حضرت است در زدودن اندوهها» هست، بوده، چون حسی که بعد از تموم شدنِ این کتاب و این 54 شب به من دست داد اینه که «خب حالا الان من چه غلطی باید برای بقیهی عمرم کنم» داشتم؛ بنای اینکه چی شد این کتاب رو شروع به خوندم کردم این بود که به خودم گفتم از بین این کتابهایی که داری(اعم از کتاب صوتی و کتاب الکترونیکی و کتابهای چاپی) اگه بهت بگند فقط اندازهی خوندنِ یک کتاب زنده هستی، حسرت نخوندنِ کدوم کتاب تو دلت میمونه، که خب جوابِ اون موقعم این بود که صحیفهسجادیه؛ دیشب این سوال رو دوباره از خودم پرسیدم و جوابش این بود که کتاب «امام رضا ع زندگی و اقتصاد» از انتشارات آستان قدس و کتاب «دین و سیاست از منظر امام رضا ع» رو هنوز نخوندم؛ البته خب از اونجا که نویسندههای این دو تا کتاب صرفا به بیان صحبتهای امام رضا ع نپرداختند و برداشتهای خودشون رو هم وارد متن کردند، قرار نیست به اندازهی صحیفهسجادیه به من انرژی مثبت بده ولی خب فعلا از هیچی بهتره!
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی اسْتِکْشَافِ الْهُمُومِ | دعاى آن حضرت است در زدودن اندوهها)
(دعای 54 صحیفهسجادیه)
...
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ اقْبِضْ عَلَى الصِّدْقِ نَفْسِی ، وَ اقْطَعْ مِنَ الدُّنْیَا حَاجَتِی ، وَ اجْعَلْ فِیما عِنْدَکَ رَغْبَتِی شَوْقاً إِلَى لِقَائِکَ ، وَ هَبْ لِی صِدْقَ التَّوَکُّلِ عَلَیْکَ .
خدایا! بر محمّد و آل محمّد درود فرست و جان مرا بر پایۀ درستی و راستی و عمل و اخلاق دریافت کن و نیازم را از دنیا بگسل و رغبتم را در آنچه نزد توست، در حالی که مشتاق لقایت باشم، قرار ده؛ و صدق توکّل بر وجود مبارکت را به من ببخش.
أَسْأَلُکَ مِنْ خَیْرِ کِتَابٍ قَدْ خَلَا ، وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ کِتَابٍ قَدْ خَلَا ، أَسْأَلُکَ خَوْفَ الْعَابِدِینَ لَکَ ، وَ عِبَادَةَ الْخَاشِعِینَ لَکَ ، وَ یَقِینَ الْمُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ ، وَ تَوَکُّلَ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْکَ .
از تو بهترین سرنوشتی که مقدّر شده درخواست میکنم و از بدترین سرنوشتی که مقرر شده به تو پناه میآورم؛ ترس بندگان را از مقامت و بندگی فروتنان را برایت و یقین توکّلکنندگان را بر وجودت و توکّل مؤمنان را بر حضرتت، از تو درخواست دارم.
اللَّهُمَّ اجْعَلْ رَغْبَتِی فِی مَسْأَلَتِی مِثْلَ رَغْبَةِ أَوْلِیَائِکَ فِی مَسَائِلِهِمْ ، وَ رَهْبَتِی مِثْلَ رَهْبَةِ أَوْلِیَائِکَ ، وَ اسْتَعْمِلْنِی فِی مَرْضَاتِکَ عَمَلًا لَا أَتْرُکُ مَعَهُ شَیْئاً مِنْ دِینِکَ مَخَافَةَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ .
خدایا! اشتیاقم را در خواستههایم مانند اشتیاق عاشقانت در خواستههایشان و ترسم را مانند ترس دوستانت قرار ده؛ و مرا در عرصۀ خشنودیات به عمل و کوششی به کار گیر که با آن، چیزی از دینت را به خاطر ترس از کسی از آفریدههایت، رها نکنم.
اللَّهُمَّ هَذِهِ حَاجَتِی فَأَعْظِمْ فِیهَا رَغْبَتِی ، وَ أَظْهِرْ فِیهَا عُذْرِی ، وَ لَقِّنِّی فِیهَا حُجَّتِی ، وَ عَافِ فِیهَا جَسَدِی .
خدایا! این است حاجت من، پس اشتیاقم را در آن بزرگ و زیاد کن و عذرم را در آن آشکار فرما و برهان و دلیلم را در آن به من بیاموز و جسمم را در آن سلامت بخش.
اللَّهُمَّ مَنْ أَصْبَحَ لَهُ ثِقَةٌ أَوْ رَجَاءٌ غَیْرُکَ ، فَقَدْ أَصْبَحْتُ وَ أَنْتَ ثِقَتِی وَ رَجَائِی فِی الْأُمُورِ کُلِّهَا ، فَاقْضِ لِی بِخَیْرِهَا عَاقِبَةً ، وَ نَجِّنِی مِنْ مُضِلَّاتِ الْفِتَنِ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ .
خدایا! کسانی صبح میکنند در حالی که به غیر تو اعتماد و امید دارند؛ ولی من صبح کردم در حالی که در همۀ امورم اعتماد و امیدم تویی. برای من به آنچه سرانجامش از همه بهتر است حکم کن و از فتنههای گمراهکننده نجاتم ده، به مهربانیات ای مهربانترین مهربانان.
وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ الْمُصْطَفَى وَ عَلَى آلِهِ الطَّاهِرِینَ .
و درود خدا بر سرور ما محمّد، فرستادۀ برگزیده خدا و اهل بیت پاکش.
پ.ن:
دیشب داداشم یه سری سوال در حوزهی علم شیمی پرسید، جواب سوال رو که دادم بهش گفتم علاقهی من بیشتر تو حوزهی فیزیک و ریاضی هست و زیاد شیمی رو دوست ندارم؛ بهم گفت که من که تفاوت شیمی و فیزیک رو نمیدونم اما من(یعنی داداشم) چی رو دوست دارم؟ تقریبی بهش توضیح دادم که در حال حاضر بیشتر به شیمی علاقه نشون میدی تا بقیهی علوم، مثلا اون موقع که برات کتاب پرواز از سری کتابهای علوم ترسناک رو گرفتم نصفه رها کردی و بیخیال خوندن شدی، بهم گفت یه تیکه از فیزیک رو بهم میگی که بهش توضیح دادم که حوزهی علاقهی من کل فیزیک نیست و بیشتر بحثهای فیزیکآینده رو دوست دارم اینجا بود که رفتم کتاب صوتی غیزیک ناممکنها رو بخش سپرنامرئیساز، پخش کردم؛ هر چند دقیقه یکبار قطع میکردم و به صورت ساده توضیح میدادم که متاماده تقریبا چی هست و چه جوری طبق این کتاب قرار هست برای ایجاد شنل نامرئی ازش استفاده کنند و... .
حس میکنم با علاقهمند کردنِ داداشم به این حوزه از علوم یه جون به جونهام اضافه میشه :)
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.